Je kent het vast: je snijdt snel een prei voor in de pan en ineens kraakt er zand tussen je tanden. Zonde, want met een paar slimme handelingen is prei schoonmaken eenvoudig en snel. In dit artikel laat ik je stap voor stap zien hoe je elk korreltje zand wegspoelt, welke snijvorm je wanneer kiest en wat je met het donkergroene deel doet. Ook deel ik bewaar en invriestips uit mijn eigen keuken, zodat je prei altijd op z’n best is.
Prei groeit in lagen en die laagjes werken als een trechter voor aarde en zand. Zelfs prei die er schoon uitziet, kan binnenin nog gruis verbergen. Goed schoonmaken zorgt niet alleen voor betere smaak en mondgevoel, maar voorkomt ook dat je gerecht troebel wordt. In professionele keukens besteden we hier bewust aandacht aan, omdat het verschil in resultaat echt groot is.
Snijd het uiteinde met wortelhaartjes alleen bij als het erg rafelt, maar laat de kern bij voorkeur intact zodat de prei niet uit elkaar valt tijdens het wassen. Trek een eventueel taai of beschadigd buitenblad los en controleer direct op zichtbare aarde.
Maak over de lengte een insnede tot vlak boven de kern. Vouw de prei voorzichtig open als een waaier en spoel onder koud stromend water. Wrijf met je vingers langs de laagjes en werk van het wit naar het groene deel. Neem de tijd bij de overgang van lichtgroen naar donkergroen, daar blijft zand het vaakst hangen.
Na het spoelen dep je de prei kort droog. Snijd voor roerbakken in halve ringen, voor soep in ringen en voor quiche of garnituur in dunne reepjes. Werk met een scherp mes, voer een rustige snijbeweging en laat je knokkels de snijlijn begeleiden. Zo krijg je gelijkmatige stukken die gelijkmatig garen.
Is je prei erg zanderig, of wil je ringen gebruiken, snijd dan eerst in ringen en leg deze in een ruime kom met koud water. Roer even los, laat het zand naar de bodem zakken en schep de prei er dan uit met je hand of een schuimspaan. Niet afgieten, zo gooi je het zand niet opnieuw over de prei.
Het donkergroene deel is prima eetbaar, maar wel steviger. Snijd het dun en stoof het rustig tot het zacht is, of gebruik het voor bouillon. Verwijder uitgedroogde toppen en harde randjes. In stoofschotels geeft groen van prei juist die fijne hartige diepte.
Helemaal lossnijden voor je wast lijkt snel, maar je verspreidt zand door je hele snijplank. Spoel liever eerst met de lengte insnede of gebruik een waterbad. Te lang weken in water maakt de smaak flets en de structuur waterig. Dep gewassen prei daarom altijd kort droog voor je gaat bakken of stoven, dan kan hij mooi sissen en karamelliseren.
Ongesneden prei bewaar je in de groentelade, liefst losjes verpakt, ongeveer een tot twee weken. Reeds schoongemaakte en gesneden prei blijft in een afgesloten bakje twee tot drie dagen goed. Invriezen kan ook: blancheer ringen twee tot drie minuten in kokend water, koel terug, dep droog en vries in porties in. Zo blijft de kleur fris en de structuur beter. Rauwe ringen kun je ook invriezen, maar die worden bij ontdooien iets zachter. In de vriezer blijft prei ongeveer tien tot twaalf maanden bruikbaar.
Prei komt tot zijn recht als je hem eerst zacht laat smoren in een beetje olie of boter tot hij glanst en zoet ruikt. Daarna kun je richting soep, quiche, stamppot, ovenschotel of stoof. Rauw kan ook in dunne ringetjes door een salade voor wat pit. Nog meer groentes schoonmaaktips nodig naast prei schoonmaken? Lees bijvoorbeeld over peultjes schoonmaken of fruit verwerken met de gids voor mango schoonmaken. Met een paar basisprincipes in je vingers werk je schoner en sneller.
Prei schoonmaken is vooral een kwestie van de juiste volgorde en aandacht voor de laagjes. Met de lengte insnede en een korte spoelbeurt haal je zand moeiteloos weg, waarna je de prei op maat snijdt voor jouw gerecht. Bewaar slim, blancheer voor de vriezer en laat de smaak spreken door rustig te garen. Zo wordt prei een vaste waarde in je keuken.
Maak over de lengte een insnede, vouw de prei open als een waaier en spoel onder koud stromend water terwijl je met je vingers tussen de lagen wrijft. Is de prei extreem zanderig, snijd dan in ringen en gebruik een ruim waterbad. Laat het zand bezinken en schep de prei er voorzichtig uit.
Voor halve of hele ringen kun je beide routes kiezen. Wil je zo min mogelijk zandverspreiding, was dan eerst met een lengte insnede terwijl de kern intact blijft. Wil je ringen, dan werkt snijden en daarna wassen in een waterbad heel efficiënt. Dep na het wassen altijd kort droog voor je gaat bakken.
Ja, dat kan. Het donkergroen is steviger en vraagt iets meer gaartijd. Snijd het dun en stoof het rustig in olie of boter, of gebruik het voor bouillon. Controleer op uitgedroogde stukken en verwijder harde puntjes. Bij prei schoonmaken was je het groene deel extra goed, daar zit vaak het meeste zand.
Bewaar ongesneden prei losjes verpakt in de groentelade, ongeveer een tot twee weken. Gesneden en gewassen prei blijft twee tot drie dagen goed in een afgesloten bakje. Voor invriezen blancheer je ringen twee tot drie minuten, koel ze terug, dep droog en vries in porties in. Zo behoud je kleur en structuur het best.
Rauwe prei kan, bij voorkeur het lichte deel en heel dun gesneden. De schoonmaak blijft hetzelfde: maak een lengte insnede en spoel zorgvuldig tussen de lagen. Dep daarna goed droog, want water verdunt de smaak in salades. Een klein beetje citroen of azijn maakt rauwe prei milder en frisser.