Sta je ook wel eens te kijken naar een pelletkachel die minder fel brandt, een ruit die snel donker kleurt of een ventilator die hoorbaar zwaarder draait? Dan is het tijd voor een goede schoonmaak. In dit artikel lees je precies wat je zelf veilig kunt doen en wanneer je beter een vakman inschakelt. Je krijgt een helder stappenplan, praktische tips uit de praktijk en uitleg over de invloed van pelletkwaliteit en afstelling. Zo blijft je kachel efficiënt, veilig en schoon branden en verleng je de levensduur aanzienlijk.
Een schone pelletkachel verbrandt schoner, levert meer warmte per kilo pellets en veroorzaakt minder storingen. Vervuiling belemmert de luchtstroom, laat ventilatoren harder werken en zorgt voor extra roetafzetting. In mijn werk merk ik vaak dat klachten als een ruit die snel zwart wordt of een onrustige vlam bijna altijd terug te voeren zijn op achterstallig onderhoud of mindere pellets.
Zet de kachel volledig uit, trek de stekker uit het stopcontact en laat alles helemaal afkoelen. Draag hittebestendige handschoenen en gebruik bij voorkeur een aszuiger met fijne filters. Gebruik geen water in de brandkamer of op elektrische delen en vermijd agressieve of bijtende middelen die lak en pakkingen aantasten.
Leeg de aslade zodra je merkt dat de as zich ophoopt en zuig de brandkamer rustig schoon met een aszuiger. Besteed aandacht aan hoeken, luchtgaatjes en de ontsteekpen. Een dun laagje as kan geen kwaad, maar zorg dat luchtkanalen vrij zijn zodat de vlam stabiel blijft.
Til de branderkorf eruit wanneer de kachel koud is en verwijder aangekoekte resten en eventuele slakvorming. Dat voorkomt verstikkende luchtstromen en verbetert de ontsteking. In de praktijk voldoet om de paar dagen een korte reiniging, afhankelijk van gebruiksuren en pelletkwaliteit.
Reinig de buitenkant met een zachte doek en een milde reiniger. Voor de ruit werkt een glasreiniger of een vochtige doek doorgaans prima. Is er hardnekkige aanslag, dan kun je met een vochtig stuk keukenpapier en een klein beetje fijne as de aanslag voorzichtig loswrijven. Voor extra tips over glas kun je ook kijken naar ovenruit schoonmaken.
Bij intensief stoken zet er roet neer op ribben van de warmtewisselaar en in de rookgasventilator. Maak deze onderdelen met een zachte borstel en aszuiger schoon zodat de luchtweerstand laag blijft en het rendement hoog. Werk rustig en voorkom dat roet in elektronische componenten waait.
Controleer luchttoevoeropeningen en rookgastraject op stof en as. Verwijder opgehoopte resten en let op tekenen van verstopping zoals meer rook of afwijkende geur. Het principe lijkt op het schoon en vrij houden van ventilatiekanalen in huis, vergelijkbaar met mechanische ventilatie schoonmaken.
Laat de tank zoveel mogelijk leegbranden voordat je hem zuigt en veegt. Controleer of er geen spaanders en stof in de aanvoer terechtkomen. Een schone toevoer voorkomt vastlopers en onregelmatige dosering.
Goede pellets met een keurmerk zoals ENplus A1 geven minder as en vormen minder slakken. Een lichtgrijze brandkamer is een goed teken, een gitzwarte kamer duidt op te weinig lucht of slechte brandstof. Zie je de ruit snel vervuilen, veel rook of een luide ventilator, kijk dan naar afstelling en onderhoud. In de praktijk lost een combinatie van betere pellets en een grondige schoonmaak het merendeel van de klachten op.
Plan jaarlijks een professionele onderhoudsbeurt, inclusief controle van dichtingen, lagers, sensoren en het complete rookgastraject. Zeker bij hardnekkige storingen, onverklaarbare foutcodes of als je de rookgasventilator en warmtewisselaar niet zelf wilt demonteren, is vakwerk de veiligste keuze. Zo voorkom je schade en blijft de kachel op rendement draaien.
Met een vaste routine houd je je pelletkachel schoon, zuinig en veilig. Leeg regelmatig de aslade, reinig branderkorf en ruit, en plan periodiek het grotere werk voor warmtewisselaar, ventilatoren en afvoer. Kies kwalitatieve pellets en aarzel niet om jaarlijks een professional te laten meekijken. Zo geniet je van een heldere ruit, een rustige vlam en maximale warmte uit elke kilo pellets.
Maak bij regelmatig gebruik wekelijks de brandkamer, branderkorf en ruit schoon. Leeg de aslade zodra die voor een derde gevuld is. Plan maandelijks een grondigere beurt voor warmtewisselaar en luchtkanalen, en laat de kachel jaarlijks professioneel onderhouden. De exacte frequentie hangt af van aantal stookuren en de kwaliteit van de pellets.
Reinig alleen wanneer de kachel koud is. Gebruik een zachte doek met glasreiniger of een milde sopoplossing. Bij hardnekkige aanslag werkt een vochtig keukenpapiertje met een snufje fijne as als zacht schuurmiddel. Vermijd schurende sponsjes en agressieve middelen die het glas of de coating kunnen beschadigen.
Een aszuiger met fijne filters is sterk aan te raden. Gewone stofzuigers kunnen beschadigen door warme deeltjes en fijn stof, en blazen roet sneller rond. Met een geschikte aszuiger werk je schoner, veiliger en voorkom je dat stof bij elektronica of in de woonruimte terechtkomt. Laat as altijd volledig afkoelen.
Laat minimaal één keer per jaar een volledige onderhoudsbeurt uitvoeren. Schakel eerder hulp in bij foutcodes, abnormale rookontwikkeling, aanhoudend zwarte ruit of lawaaierige ventilatoren. Ook voor het demonteren en reinigen van rookgasventilator, warmtewisselaar en complexe afdichtingen is een vakman de veiligste keuze.
Kies pellets met een erkend keurmerk zoals ENplus A1, met laag asgehalte en constante samenstelling. Goede pellets geven een stabiele vlam, minder slakvorming en minder ruitvervuiling. Merk je toch veel as of zwarte afzetting, controleer dan je luchtinstellingen en overweeg een andere leverancier of houtsoort.