Word je wakker met dichtgeplakte oogleden en vraag je je af hoe je een ontstoken oog veilig schoonmaakt? Je bent niet de enige. Een rood, tranend oog met slijm of pus ziet er al snel heftig uit, maar met de juiste schoonmaakstappen voel je snel verlichting en verklein je de kans op besmetting. In dit artikel lees je precies hoe je een ontstoken oog schoonmaakt, hoe vaak je dat doet en welke fouten je beter vermijdt. Ook krijg je tips voor contactlenzen, make up, wanneer medicijnen zinvol zijn en in welke situaties je beter de huisarts belt.
Bij een ontstoken oog is het bindvlies van het oog geïrriteerd. De medische naam is conjunctivitis. Meestal is een virus de oorzaak, soms een bacterie. Typische klachten zijn rood oogwit, tranen, slijm of pus en een branderig of zanderig gevoel. Schoonmaken is belangrijk omdat je zo slijm en korstjes verwijdert, je oogoppervlak rust geeft en de kans op verspreiding naar het andere oog of naar huisgenoten kleiner maakt. In de meeste gevallen geneest het binnen een tot twee weken vanzelf.
Was eerst je handen met water en zeep en droog ze aan je eigen schone handdoek. Leg een schoon washandje of wattenstaafjes klaar en gebruik kraanwater. Je hoeft het water niet te koken.
Maak een washandje of wattenschijfje vochtig met lauwwarm kraanwater.
Veeg voorzichtig in één richting van de buitenste naar de binnenste ooghoek. Dat voorkomt dat je vuil naar de zijkant smeert en helpt korstjes losweken.
Herhaal met een schoon deel van het washandje of pak een nieuw watje als het vies is.
Bij veel slijm werkt een nat, uitgewrongen washandje prettig. Houd het kort tegen het gesloten oog om korstjes los te weken en veeg daarna weg.
Gebruik geen watten met losse pluisjes in het oog en wrijf niet. Hard wrijven irriteert het bindvlies en verlengt de klachten.
Maak je oog meerdere keren per dag schoon, zeker in de ochtend en voor het slapen. Bij veel afscheiding mag je dit vaker doen. Vaak merk je direct verlichting doordat korstjes loslaten en je oog minder trekt.
Zijn vooral de randen van de oogleden rood, dik en zitten er velletjes tussen de wimpers, dan kan er sprake zijn van een ontsteking van de ooglidranden. Consequent schoonhouden helpt echt. Doe dit bij voorkeur twee keer per dag gedurende enkele weken.
Maak je oogleden warm met een schoon, warm washandje gedurende een paar minuten. Masseer daarna zachtjes richting de ooglidrand. Reinig tot slot de rand van het ooglid met een vochtig wattenstaafje. Eventueel kun je het staafje in lauw water dopen. Een druppel milde babyshampoo toevoegen mag, maar is niet nodig. Spoel na als er wat in het oog komt en dep droog. Blijf dit volhouden tot de klachten afnemen en bouw dan rustig af.
Draag je lenzen, doe ze dan direct uit en gebruik tijdelijk een bril. Plaats pas weer lenzen als je geen klachten meer hebt. Bij zachte lenzen begin je bij voorkeur met een nieuw setje. Bij harde lenzen reinig je ze extra zorgvuldig en gebruik je een nieuw bewaardoosje en verse vloeistof. Vermijd oogmake up tot de ontsteking over is. Gooi oude mascara weg en reinig je kwasten grondig om herbesmetting te voorkomen. Een praktische handleiding voor hygiënisch reinigen vind je in dit artikel over make up kwasten schoonmaken.
In de meeste gevallen zijn medicijnen niet nodig. Kunsttranen in de vorm van druppels of een zalf kunnen het oogoppervlak bevochtigen en het branderige gevoel verzachten. Antibiotica zoals chlooramfenicol of fusidinezuur zijn zelden nodig, want een gewone oogontsteking is vaak viraal. Uitzonderingen zijn mensen met een oogziekte, net na een oogoperatie of met verminderde afweer. Dan kan de huisarts doelgericht een antibioticum voorschrijven. Ook bij hardnekkige ontsteking van de ooglidranden kan tijdelijk een gel met fusidinezuur worden ingezet.
Een ontstoken oog is besmettelijk via slijm en pus. Raak je ogen zo min mogelijk aan en was je handen vaak, zeker na het schoonmaken. Gebruik dagelijks een eigen schone handdoek en kussensloop en deel deze niet. Draag bij fel licht een zonnebril zodat je minder knijpt met je ogen. Gebruik voorlopig geen contactlenzen en geen oogmake up. Reinig oppervlakken en deurklinken geregeld als er veel aan het oog wordt gezeten.
Bel direct bij hevige oogpijn, plots minder zien of als licht nauwelijks te verdragen is. Maak een afspraak als de klachten na twee weken niet duidelijk verbeteren, als je klachten verergeren of als je na start van oogdruppels binnen drie dagen geen verbetering merkt. Heb je een bekende oogziekte, ben je recent aan het oog geopereerd of is je afweer verminderd, neem dan laagdrempelig contact op. Bij pasgeboren baby’s met veel pus of sterke roodheid is het verstandig om altijd te overleggen met de huisarts.
Uit ervaring blijkt dat mensen vaak te hard wrijven of allerlei huismiddeltjes proberen. Vermijd irriterende stoffen zoals kamillethee of geconcentreerde zoutoplossingen. Kraanwater is voldoende en mild voor het oog. Een steriele zoutoplossing uit de apotheek kan, maar is meestal niet nodig. Werk altijd schoon en rustig. Neem de tijd om korstjes los te weken in plaats van te pulken. Voelt je oog droog aan, plan dan vaste momentjes voor kunsttranen. Geef je ogen rust van lenzen en make up, ook als de verleiding groot is om deze toch te gebruiken.
De meeste mensen merken binnen enkele dagen verlichting en binnen één tot twee weken verdwijnen de klachten. Blijven de ooglidranden gevoelig, blijf dan laagfrequent reinigen om terugkeer te voorkomen. Houd je aan de basisregels van hygiëne en ververs tijdig lenzen, lenzenvloeistof en cosmetica. Zo verklein je de kans op een nieuwe ontsteking en blijven je ogen comfortabel.
Een ontstoken oog schoonmaken doe je met beleid en vooral consequent. Met schoon kraanwater, zachte bewegingen en goede hygiëne verdwijnen klachten meestal vlot. Laat lenzen en make up even liggen, voorkom besmetting in huis en gebruik zo nodig kunsttranen. Twijfel je of nemen de klachten toe, neem dan contact op met je huisarts. Met deze aanpak geef je je oog de rust die het nodig heeft om te herstellen.
Was je handen, maak een washandje of wattenschijfje vochtig met lauwwarm kraanwater en veeg van de buitenste naar de binnenste ooghoek. Herhaal met een schoon deel tot het slijm weg is. Wrijf niet en gebruik geen agressieve middelen. Meerdere keren per dag schoonmaken geeft de meeste verlichting.
Kraanwater is meestal voldoende en vriendelijk voor het oog. Steriele fysiologische zoutoplossing uit de apotheek kan, maar is niet noodzakelijk. Gebruik liever geen kamillethee of zelfgemaakte sterke zoutoplossingen. Die kunnen irriteren en de genezing vertragen.
Raak je ogen zo weinig mogelijk aan, was vaak je handen en gebruik elke dag een eigen schone handdoek. Maak het ontstoken oog als laatste schoon en gebruik per veeg een schoon stukje washandje of een nieuw watje. Draag tijdelijk een zonnebril bij fel licht en vermijd contactlenzen en oogmake up.
Lenzen uit en tijdelijk een bril dragen. Plaats pas weer lenzen als de klachten helemaal weg zijn. Zachte lenzen vervang je het liefst door een nieuw paar. Reinig harde lenzen grondig en gebruik een nieuw bewaardoosje. Gooi oude mascara weg en reinig je make up kwasten goed om herbesmetting te voorkomen.
Antibiotica zijn meestal niet nodig omdat de oorzaak vaak viraal is. Uitzonderingen zijn risico’s zoals een bestaande oogziekte, recente oogoperatie of verminderde afweer. Dan kan de huisarts gericht chlooramfenicol of fusidinezuur voorschrijven. Worden je klachten erger of verbeteren ze niet, neem dan contact op met je huisarts.